Sudan’dan Kaçan İnsan Sayısı Arttıkça Sağlık Koşulları Kötüleşiyor

BM kuruluşları, Sudan Silahlı Kuvvetleri ile paramiliter Hızlı Destek Güçleri arasında tırmanan çatışmalardan kaçan insan sayısının artmasıyla birlikte Sudan ve komşu ülkelerde sağlık koşullarının kötüleştiği uyarısında bulunuyor.

Çatışmalar 15 Nisan’da patlak vermeden önce, 3,7 milyondan fazlası Sudan içinde ve 800.000’i de Çad, Güney Sudan, Mısır ve Etiyopya’da mülteci olarak olmak üzere 4,5 milyon Sudanlı zaten yerinden edilmiş durumdaydı.

Rakip generallerin savaşa girmesinden bu yana, BM mülteci ajansı neredeyse eşit sayıda – dört milyondan fazla insanın – yeni yerinden edildiğini söylüyor.

UNHCR sözcüsü William Spindler, “UNHCR ekiplerinin bulunduğu Sudan’daki durum, ihtiyaçların mevcut kaynaklarla insani olarak karşılanması mümkün olandan çok daha fazla olması nedeniyle savunulamaz” dedi.

Beyaz Nil Eyaletindeki hasta ve yaralılara bakacak ilaç ve personel eksikliğinin, “çatışmanın başlamasından bu yana Hartum’dan 144.000’den fazla yeni yerinden edilmiş mültecinin geldiği” 10 mülteci kampının tamamında sağlık ve beslenme hizmetlerini ciddi şekilde engellediğini söyledi.

Haftalardır çok az gıda ve ilaçla hareket halinde olan pek çok ailenin komşu ülkelerdeki sınır giriş noktalarına ve transit merkezlerine çaresiz durumda ulaştığını söyledi.

Sonuç olarak, hastalık salgınları ve buna bağlı ölümler gibi yetersiz beslenme oranlarının da arttığını söyledi.

15 Mayıs ve 17 Temmuz tarihleri arasında, kızamık ve yetersiz beslenme nedeniyle, çoğunluğu beş yaş altı çocuklarda olmak üzere 300’den fazla ölüm vakası rapor edildiği söyleyen Spindler, “Devam eden yağmurların yol açtığı seller ve yetersiz sanitasyon tesisleri nedeniyle önümüzdeki aylarda ciddi kolera ve sıtma vakaları beklenmektedir.” dedi.

Dünya Sağlık Örgütü, çatışmaların dördüncü ayında, güvensizliğin yanı sıra ilaç, tıbbi malzeme, elektrik ve suya sınırlı erişimin sağlık hizmetlerinin sunumunu zorlaştırdığını söylüyor.

DSÖ sözcüsü Christian Lindmeier, sağlık tesislerine yönelik saldırıların arttığını, hasta ve yaralıların tıbbi tedaviye erişiminin engellendiğini söyledi. DSÖ’nün 15 Nisan ve 31 Temmuz tarihleri arasında sağlık hizmetlerine yönelik 11 ölüm ve 38 yaralanmaya neden olan 53 saldırıyı doğruladığını söyledi.

Lindmeier, “Sağlık hizmetlerine yönelik saldırılar uluslararası insancıl hukukun ve sağlık hakkının ağır bir ihlalidir. Bu saldırılar durdurulmalıdır. İnsani yardım çalışanlarının kritik öneme sahip insani yardım ve sağlık müdahalelerini sürdürebilmeleri için emniyet ve güvenlik güvencelerine ihtiyaçları vardır” dedi.

Bu arada BM Gıda ve Tarım Örgütü Sudan’ın giderek derinleşen bir gıda kriziyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulunarak “Sudan’da 20.3 milyon kişi şiddetli açlıkla karşı karşıya, bu rakam geçen yıldan bu yana neredeyse iki katına çıktı” dedi.

FAO baş ekonomisti Maximo Torero, yakın zamanda yapılan bir BM gıda değerlendirmesinin “Sudan’daki akut gıda güvensizliği seviyesinin çatışma nedeniyle önemli ölçüde artarak 11 milyondan fazla kişiye ulaştığını” gösterdiğini söyledi. Dolayısıyla durum giderek kötüleşiyor.”

Bu arada, sevindirici bir haber olarak, BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi, OCHA, Salı günü çatışmanın başlamasından bu yana ilk insani yardım konvoyunun dokuz gün yolda kaldıktan sonra Doğu Darfur eyaletine ulaştığını ve “bu malzemelerin eyaletteki uzak köylerde 15.000’den fazla kişiye dağıtıldığını” doğruladı.

OCHA ayrıca FAO’nun “Tarım Bakanlığı tarafından eyalet genelindeki çiftçilere dağıtılmak üzere” 430 ton tarım tohumu sağladığını söyledi.

BM kuruluşları, rakip generallerin iktidarı ele geçirmesinin Sudan’daki insani krizi derinleştirdiği konusunda hemfikir. Birçok insanın hayatının pamuk ipliğine bağlı olduğu ve daha fazla bağışçı desteği olmadan bu hayatların kaybedileceği uyarısında bulunuyorlar.

Federal Sağlık Bakanlığı 15 Nisan’dan bu yana 12,200 kişinin yaralandığını ve 1,205 kişinin öldüğünü söylerken, BM kuruluşları bu rakamların çok düşük olduğuna inanıyor.

Yararlanılan Kaynaklar:

• https://www.unhcr.org/news/briefing-notes/health-conditions-worsen-displacement-sudan-conflict-exceeds-4-million
• https://news.un.org/en/story/2023/08/1139532