By 
Mısır, 2023 yılı Aralık ayının ilk haftasında cumhurbaşkanlığı seçimlerine gitti. Pazar günü yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, görevdeki Cumhurbaşkanı Abdülfettah el-Sisi’nin üçüncü dönem için yeniden seçilmesi bekleniyor.
Yakın tarihindeki en ağır mali krizin pençesindeki ülkede – para biriminin yarı yarıya değer kaybetmesi ve ithalat maliyetlerinin artmasıyla enflasyon yüzde 40’a yaklaştı – ekonomi Mısırlıların kaygılarının merkezinde yer alıyor.
Mevcut krizden önce bile, ülkedeki yaklaşık 106 milyon insanın yaklaşık üçte ikisi yoksulluk sınırında ya da altında yaşıyordu
AFP muhabirinin bildirdiğine göre, sandıklar sabah 09:00’da (0700 GMT) açılmadan önce, düzinelerce seçmen Kahire’nin merkezindeki bir okulda bulunan oy verme merkezinin önünde yoğun güvenlik önlemleri altında toplanmıştı.
Oy verme işlemi Pazar gününden Salı gününe kadar her gün sabah 9:00 ile akşam 09:00 saatleri arasında gerçekleştirilecek ve resmi sonuçlar 18 Aralık’ta açıklanacak.
Kahire’deki oy verme merkezinin önünde, bir DJ milliyetçi şarkılar çalarken “dışarı çıkın ve katılın” mesajları içeren posterler asıldı.
Yaklaşık 67 milyon kişi oy kullanma hakkına sahip ve önceki seçimlerin düşük katılım rakamlarıyla sonuçlanmasının ardından gözler katılım oranına çevrilmiş durumda.
Mısır’ın tüm sorunlarına rağmen, muhalefete yönelik on yıldır süren baskılar, 1952’den bu yana ordu saflarından çıkan beşinci cumhurbaşkanı olan Sisi’ye karşı ciddi bir muhalefeti ortadan kaldırdı.
Onun yönetimi altında Mısır binlerce siyasi mahkumu hapse attı ve cumhurbaşkanlığı af komitesi bir yıl içinde yaklaşık 1.000 kişiyi serbest bırakırken, hak grupları aynı süre içinde bunun üç ila dört katının tutuklandığını söylüyor.
– Tutuklanan muhalifler –
Bu arada Mısırlılar, Gazze’de İsrail ile Hamas arasındaki savaşın gölgesinde gerçekleşen seçim kampanyalarına çok az ilgi gösterdi.
Bu çatışma tüm Arap dünyasında medya ve kamuoyunun ilgisini tekeline almış durumda. Mısır’da istihbarat servisleriyle yakından bağlantılı ve Sisi’nin ateşli destekçileri olan talk show’lar bu iki meseleyi iktidarın lehine ilişkilendirmeye çalıştı.
Bir televizyon sunucusu Ahmed Musa, Sisi’nin Ekim ayında savaşın başlangıcında yaptığı bir konuşmayı yineleyerek “Boş boş oturup izleyemeyiz, dışarı çıkıp (Gazzelilerin) transferine ‘hayır’ diyeceğiz” dedi.
Diğer üç adayın hepsi de halk arasında nispeten tanınmayan isimler: Sol eğilimli Mısır Sosyal Demokrat Partisi lideri Farid Zahran; yüzyıllık ama nispeten marjinal bir parti olan Wafd’dan Abdel-Sanad Yamama; ve Cumhuriyet Halk Partisi’nden Hazem Omar.
Bu üçlüden Ömer, adaylar arasında televizyonda yapılan bir tartışma sırasında öne çıktı. Sisi tartışmaya katılmadı ve yerine bir milletvekili gönderdi.
Muhalefetin önde gelen iki ismi daha adaylık girişiminde bulunmuş ancak hükümet tarafından hızla saf dışı bırakılmıştı. Bugün biri hapiste, diğeri ise yargılanmayı bekliyor.
Gazeteci ve aktivist Khaled Dawoud, “bastırılmış özgürlükler, medyanın tam kontrolü ve muhalefetin sokaklarda faaliyet göstermesini engelleyen güvenlik hizmetlerinden oluşan boğucu bir atmosfer” olduğunu söylediği durumu eleştirdi.
Facebook’ta “Kendimizi kandırmıyoruz, oylama… ne güvenilir ne de adil olacak” diye yazdı.
Ancak Zahran’a “rejime değişim istediğimize dair açık bir mesaj göndermek” için oy vereceğini çünkü “10 yılın ardından Mısırlıların yaşam koşullarının kötüleştiğini ve politikaları nedeniyle iflas riskiyle karşı karşıya olduğumuzu” sözlerine ekledi.
– Acı reformlar –
Mısır ordusundan emekli bir mareşal olan Sisi, kitlesel protestoların ardından seçilmiş İslamcı cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin devrilmesine liderlik ettikten sonra 2013 yılında iktidara geldi.
Hem 2014 hem de 2018 seçimlerinde, resmi sonuçlara göre oyların yüzde 96’sından fazlasını alarak ezici zaferler kazandı.
Daha sonra cumhurbaşkanlığı görev süresini dört yıldan altı yıla çıkardı ve anayasayı değiştirerek üst üste görev yapma sınırını ikiden üçe çıkardı.
Bu bağlamda, seçime katılımın halkın duyarlılığının önemli bir göstergesi olması muhtemeldir. Son seçimde bu oran altı puan düşerek yüzde 41,5’e geriledi.
Sisi’nin destekçileri de yok değil. 2011’de Hüsnü Mübarek’i deviren ayaklanmanın ardından yaşanan kaosun ardından ülkede sükunetin yeniden tesis edilmesini sağladığı için Sisi’yi takdir edenler çoğunlukta.
Cumhurbaşkanı ilk döneminin başlangıcından bu yana ekonomi de dahil olmak üzere istikrarı yeniden tesis etme sözü verdi.
2016’dan itibaren para biriminin devalüe edildiği ve memur sayısının azaltıldığı bir dizi ekonomik reform gerçekleştirdi.
Bu reformlar, milyarlarca dolarlık yeni başkent de dahil olmak üzere yüksek maliyetli projelerle birleşince fiyatların yükselmesine, halkın hoşnutsuzluğunun artmasına ve Sisi’nin hem yurtiçinde hem de yurtdışındaki desteğinin zayıflamasına neden oldu
Sisi’nin ekonomi yönetimi altında ulusal borç üç katına çıkarken, çoğu zaman ordu tarafından yönetilen çeşitli mega projeler vaat ettikleri faydaları sağlayamadı.
Comments