Kahire’nin Ölüler Şehri, otoyollara yer açmak için yok ediliyor

Mısır’ın tarihi mezarlığı, Cumhurbaşkanı Abdülfettah el Sisi’nin mega inşaat kampanyasının bir parçası olarak yıkılıyor.

Yıkım, Mısır’ın mirasının korunmasına yönelik endişeleri artırdı.

Kahire’nin bin yıldan uzun bir süredir kullanılan geniş mezarlığı Ölüler Şehri, yeni otoyollara yer açmak için yok ediliyor.

Yetkililer, bölgede çok şeritli yollardan oluşan bir ağ inşa etme planlarını hayata geçirirken şimdiden yüzlerce mezar ve türbeyi yerle bir etti.

Bu hareket, inşaatın Mısır’ın mirasının eşsiz bir parçasını yok ettiğini söyleyen korumacılar arasında öfkeye yol açtı.

Mezarlıkta önemli İslami şahsiyetler, önde gelen Mısırlı politikacılar, sanatçılar ve akademisyenler gömülü.

Tarihçi Hüseyin Ömer, “Her zaman çok kutsal bir alan gibi hissettik. Her zaman Kahire’nin geri kalanında ne olursa olsun Ölüler Şehri’nin güvende olacağını düşündük,” diyor. “Şu anda gördüğümüz kadarıyla durum böyle değil.”

Çalışma, Cumhurbaşkanı Abdülfettah el Sisi’nin yaklaşık 20 milyon nüfuslu şehri yeniden şekillendiren mega inşaat kampanyasının bir parçası.

Hükümeti büyük bir hızla devasa otoyollar ve üst geçitler inşa etti ve bu süreçte gecekondu olarak gördüğü birçok eski mahalleyi yıktı.

Çölde devasa yeni bir idari başkent inşa ederken, şehrin dışında güvenlikli banliyö sitelerinin büyümesini teşvik etti.

Kahire’de pek çok kişi aşırı kalabalık şehirdeki tıkanıklığı açmak için yapılan yol çalışmalarını desteklese de, mezarlıkların yıkılması, El Sisi yönetiminde yıllardır muhalefetin bastırıldığı bir ülkede alışılmadık bir tepkiye yol açtı.

Onlarca aktivist, tanınmış kişi ve sivil toplum kuruluşu Ağustos ayında yıkımı kınayan bir dilekçe imzaladı.

Ölüler Şehri yıkımına karşı uzmanlar istifa etti

Hükümetin yeni otoyollar inşa etmek için Kahire’nin Ölüler Şehri’nde yıktığı yüzlerce mezar ve türbe, korumacılar arasında öfkeye neden oldu.

Kahire’nin tarihi Ölüler Şehri’nde 1800’lerin ortalarından kalma Gulzar ve Hussein Basha’nın mezarında yıkım tehdidi altındaki oyma ve süslemeli bir mezar taşı görülüyor. Amr Nabil/Copyright 2023 The AP

Mezarlıkları incelemek üzere hükümet tarafından oluşturulan uzmanlar komitesinin beş üyesi, yıkımların durdurulması ve güzergahlara alternatifler bulunması yönündeki tavsiyelerinin yetkililerce dikkate alınmadığını söyleyerek protesto amacıyla istifa etti.

Hükümetin projesinin “eşsiz, mimari, tarihi bir dokuyu” yok ettiğini belirten, ayırt edici binaları listeleyen devlet dairesinin yetkilisi Ayman Wanas, internette yayınlanan istifa mektubunda şunları yazdı “Bu, Mısır’ın yeri doldurulamaz tarihi ve değerli mirasının heba edilmesidir.”

Muhtemelen buna karşılık olarak yetkililer geçen hafta mezarlığın ana bölümündeki mezarların yıkımını geçici olarak durdurdu. Ancak bu kesintiye ilişkin resmi bir açıklama yapılmadı ve otoyol planlarının değiştirildiğine dair bir bilgi verilmedi.

Yaklaşık beş kilometrekarelik bir alanı kaplayan Ölüler Şehri, yüzyıllardır Kahire’de eşsiz bir yer olmuştur. Aslen şehrin dışında bir çöl düzlüğü olan bu alan ilk olarak 700’lü yıllarda Müslümanların Mısır’ı fethinden kısa bir süre sonra kullanılmaya başlandı.

Erken dönem İslam alimlerinden İmam Şafii 819 yılında buraya gömülmüştür ve şimdi türbesinin gri kubbesi bölgenin üzerinde yükselmektedir.

Yüzyıllar boyunca mezarlık Memlük ve Osmanlı soylularının ve sıradan Mısırlıların mezarlarıyla dolmuştur.

Kahire’de nadir bulunan geniş bir açık alan olan mezarlık, sade bir güzelliğe sahiptir. Sessiz toprak yollar, mezar işaretleri, antik kubbeler ve beklenmedik yeşillik alanlardan oluşan manzaranın içinden geçmektedir. Görkemli türbe yerleşkelerinin içinde özenle oyulmuş ve süslenmiş cenotaphlar bulunur.