By 
Afrika Birliği (AU), 26 Temmuz’da Nijer’de meydana gelen askeri darbeyi “kesin bir dille kınadı” ve ülkeyi pan-Afrika bloğundan uzaklaştırdı ve ilave yaptırımlar uyguladı. AU ayrıca, cuntayı meşrulaştırabilecek her türlü eylemden kaçınmaları konusunda üyelerini uyardı.
AU’dan yapılan açıklamada Nijer’in AU’dan uzaklaştırılması kararının AU Komisyonu Barış ve Güvenlik Konseyi tarafından Batı Afrika ülkesindeki durumun ele alındığı son toplantı sırasında alındığı belirtildi.
Konsey, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu’nun (ECOWAS) diplomatik yollarla anayasal düzenin yeniden tesis edilmesine yönelik devam eden çabalarıyla tam dayanışma içinde olduğunu bir kez daha teyit etti.
“Konsey, kıta dışındaki herhangi bir aktör ya da ülkenin Afrika’daki barış ve güvenlik meselelerine dışarıdan müdahalesini şiddetle reddetmiştir. Konsey ayrıca 1977 Afrika’da Paralı Askerliğin Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Afrika Birliği Örgütü Sözleşmesi uyarınca özel askeri şirketlerin kıtadaki faaliyetlerini de reddetmiştir.” denildi.
Afrika Birliği Örgütü (OAU), 2002 yılında dağılmadan önce Afrika Birliği’nin selefiydi.
AU, orduyu Nijer’in ve halkının üstün çıkarlarını her şeyin üstünde tutmaya ve derhal ve koşulsuz olarak kışlalarına dönmeye ve Nijer anayasasına uygun olarak sivil otoritelere teslim olmaya çağırdı.
Konsey ayrıca kıtada demokrasi, barış, güvenlik ve istikrarın yanı sıra kalkınmaya da zarar verdiği için askeri darbelerin yeniden canlanmasından duyduğu derin endişeyi yineledi.
Ayrıca dün ECOWAS’ın Nijer elçisi General Abdulsalami Abubakar, ülkedeki siyasi krizin çözümü için askeri cunta tarafından alt bölgeye sunulan şartları resmi olarak sundu. Abubakar krizin diplomasinin ötesine geçmeyeceğine dair güvence verdi.
Nijerya’nın eski bir askeri devlet başkanı olan Abubakar, ECOWAS Devlet ve Hükümet Başkanları Otoritesi Başkanı olan Devlet Başkanı Bola Tinubu tarafından düzenlenen bir toplantının ardından Abuja’daki Başkanlık Köşkü’nde gazetecilere konuştu.
ECOWAS Komisyonu Başkanı Dr. Omar Touray ve Başkanın Ulusal Güvenlik Danışmanı Nuhu Ribadu’nun da hazır bulunduğu toplantıda, geçtiğimiz hafta sonu devrik Nijer Devlet Başkanı Mohamed Bazoum ve cunta liderleriyle bir toplantı gerçekleştiren Abubakar, Abdouramane Tchiani liderliğindeki cuntanın şartlarını ECOWAS’a ilettiğini söyledi.
Batı Afrika bölgesel bloğu ile Nijer’deki askeri cunta arasında yazışmalar yapıldığını belirten Bazoum, ECOWAS tarafından elçi olarak atanmasıyla açılan temas hattının çok verimli olduğunu kaydetti. Yakında somut bir şeylerin ortaya çıkacağına dair umudunu dile getirdi.
Hatırlanacağı üzere cunta üç yıl içinde görevi devretme sözü vermiş ancak ECOWAS tarafından bu söz reddedilmişti.
ECOWAS Siyasi İşler, Barış ve Güvenlik Komiseri Büyükelçi Abdel-Fatau Musah, Pazartesi günü Channels Television’da katıldığı bir programda ECOWAS’ın Nijer ile savaşa girme ihtimalinin daha yüksek olduğunu söylerken, Abubakar şunları söyledi: “umarım diplomasi bunun daha iyi olduğunu görecektir. Kimse savaşa girmek istemiyor, bu kimseye para kazandırmaz ama liderlerimiz eğer her şey başarısız olursa ve ben her şeyin başarısız olacağını düşünmüyorum, bir yere varacağız ve bu karmaşadan kurtulacağız.” dedi.”
Abubakar hem bölgesel bloğun hem de cuntanın demokratik yönetime hızlı bir dönüş konusundaki görüş ayrılıkları hakkında şunları söyledi “Dediğim gibi, konuşmaya başladık, onlar kendi görüşlerini ortaya koydular ve ben de ECOWAS Devlet Başkanları ve Başkanına raporumu sundum. Kendisi şimdi meslektaşlarıyla istişarede bulunacak ve sonra da ding-dong başlayacak ve umarım bir yere varacağız.”
Bu arada Nijerya’nın ECOWAS parlamentosundaki temsilcisi Senatör Emmanuel Yisa Orker-Jev, Nijer’deki darbeye askeri bir çözüm bulunması konusunda uyarıda bulundu.
Şu anda ECOWAS parlamentosunda ülkeyi temsil eden Senatör Jev, ECOWAS’ın askeri bir çözümde ısrar etmesi halinde Başkan Tinubu’nun Boko Haram gibi teröristlerin ekmeğine yağ sürebileceğini söyledi.
Jev, “Bizim kendi sorunlarımız var. Boko Haram’ı sınırlarımız içinde kontrol altına alamadık. Eğer sınır ötesinde Boko Haram ile işbirliği yapan insanlar varsa bu bizim için daha büyük sorunlara yol açabilir” dedi.
Senatör, ECOWAS parlamentosunun geçen hafta acil bir toplantı düzenlediğini ve “ECOWAS’ın darbecilerle askeri bir çatışmaya sürüklenmemesi gerektiği” kararını aldığını söyledi.
Parlamentere göre, “Nijer’deki cunta ile herhangi bir askeri çatışmaya girilmesi halinde bunun yükünü Nijerya çekecektir çünkü ECOWAS yüzde 70 oranında Nijerya tarafından finanse edilmektedir. Bir çatışmada, finansmanın %70’inin Nijerya’dan ve insan gücünün %70’inin Nijerya’dan geleceğinden emin olabilirsiniz.”
Frankofon ülkelerin birçoğunun “darbe yolunda ilerlediğini ve müdahale etmeye başlamadan önce darbelerin gerçekleşmesini beklemek yerine, yapılması gerekenin arkamıza yaslanıp darbeleri önlemek ve bu kötü gidişe kalıcı bir son vermek için darbelere neden olan şeylere bakmak olduğunu” sözlerine ekledi.
Kaduna Eyaleti eski valisi Nasir el-Rufai de ECOWAS’ı Nijer’e askeri müdahaleye karşı uyardı. Salı günü attığı bir tweet’te el-Rufai, alt bölge içindeki bir savaşın kardeşler arasında bir savaş olacağını söyledi.
El-Rufai tweetinde “ECOWAS savaş tamtamları çalarken, Dire Straits’in 1970’lerdeki rock klasiği ‘Brothers in Arms’ı hatırlıyorum, çünkü alt bölgemizdeki bir savaş kardeşler arasındaki bir savaştır. Gerçekten de Nijer Cumhuriyeti halkı Kuzey Nijerya’da yaşayanlarla bir ve aynıdır. Bu nedenle kardeşler arasındaki bu iç savaşı önlemek için elimizden geleni yapalım.” dedi.
El-Rufai’nin Nijer’e askeri müdahaleden kaçınma çağrısı Nijerya’nın kuzey bölgesindeki paydaşlardan gelen son çağrı oldu. Kuzey Senatörleri Forumu (NSF) da Tinubu’dan krizi çözmek için tüm diplomatik yolları tüketmesini istemişti.
Forum, Nijerya birliklerinin Nijer Cumhuriyeti’ne konuşlandırılmasının, denize kıyısı olmayan Batı Afrika ülkesiyle sınırı olan Sokoto, Kebbi, Katsina, Zamfara, Jigawa, Yobe ve Borno olmak üzere yedi kuzey eyaletine zarar vereceği uyarısında bulundu.
Comments